Mide ve Karın Kanseri

Mide ve Karın Kanseri

Mide ve Karın Kanseri: Genel Bilgiler, Risk Faktörleri, Belirtiler ve Tedavi Yöntemleri

Mide ve karın kanserleri, dünya genelinde en sık görülen ve ciddi sağlık sorunları arasında yer alan kanser türleridir. Bu kanser türleri, genellikle geç fark edildiğinden tedavi süreci karmaşık olabilir. Bu yazıda, mide ve karın kanseri hakkında temel bilgileri, risk faktörlerini, belirtileri, tanı yöntemlerini ve tedavi süreçlerini ele alacağız. Yazının sonunda, mide ve karın kanseri tedavisinde devrim yaratan Hipek (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy) yöntemine de değineceğiz.

Genel Bilgi

Mide kanseri nedir?
Mide kanseri, midenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerin anormal şekilde büyümesiyle oluşur. Çoğu mide kanseri vakası, mide zarında başlayan adenokarsinom türüdür. Mide kanseri genellikle yavaş ilerler ve başlangıçta belirti göstermeyebilir.

Karın kanseri nedir?
Karın kanseri, karın boşluğundaki organlarda (mide, bağırsaklar, karaciğer gibi) veya karın zarında (periton) ortaya çıkan kanser türlerini ifade eder. Mide kanseri de bu genel tanımın içine girer. Özellikle Birincil Periton Kanseri (karın zarı kanseri) ve karın boşluğuna yayılan metastatik kanserler bu kategoride sıkça incelenir.

Mide ve karın kanseri ne kadar yaygındır?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, mide kanseri en sık görülen kanserler arasında ilk 5’te yer alır. Karın kanseri ise daha geniş bir kategori olduğundan, hangi organın etkilendiğine bağlı olarak farklı sıklıklarla görülür. Özellikle Asya ülkelerinde mide kanseri daha yaygındır.

Risk Faktörleri ve Sebepler

Mide ve karın kanserlerinin oluşumunda hem genetik hem de çevresel faktörler rol oynar.

1. Genetik faktörler:

• Ailede mide veya karın kanseri öyküsü olan bireyler daha yüksek risk altındadır.
• BRCA1 ve BRCA2 gibi gen mutasyonları, bazı kanser türlerinde olduğu gibi mide ve karın kanseri riskini de artırabilir.

2. Enfeksiyonlar:

• Helikobakter pilori (H. pylori) bakterisi, mide zarını tahriş ederek mide kanseri riskini artırabilir.
• Bazı viral enfeksiyonlar da (ör. Epstein-Barr virüsü) risk faktörleri arasında yer alır.

3. Beslenme ve yaşam tarzı:

• Tütsülenmiş, tuzlu ve işlenmiş gıdaların fazla tüketimi mide kanseri riskini artırır.
• Taze meyve ve sebzelerden yoksun bir diyet de risk faktörüdür.
• Aşırı alkol tüketimi ve sigara kullanımı mide ve karın kanserleriyle ilişkilendirilmiştir.

4. Diğer risk faktörleri:

• Obezite: Karın içi basıncı artırarak kanser riskini yükseltebilir.
• Yaş ve cinsiyet: Mide kanseri genellikle 50 yaş üstü bireylerde ve erkeklerde daha sık görülür.
• Mesleki maruziyet: Kimyasal maddelerle çalışan bireylerde risk artabilir.

Mide ve karın kanseri önlenebilir mi?
Risk faktörlerini azaltmak mümkündür. Sağlıklı bir beslenme düzeni, sigara ve alkol kullanımından kaçınma ve düzenli sağlık kontrolleri, kanser riskini önemli ölçüde düşürebilir.

Belirtiler ve Tanı

Mide ve karın kanseri hangi belirtileri gösterir?
Bu kanser türleri genellikle erken evrelerde belirti vermez. Ancak ilerleyen evrelerde şu belirtiler görülebilir:

1. Mide kanseri belirtileri:

   • Hazımsızlık, mide yanması veya sürekli şişkinlik hissi
   • Mide ağrısı veya karında rahatsızlık
   • Açıklanamayan kilo kaybı
   • İştahsızlık veya erken doyma hissi
   • Kusma (bazen kanlı olabilir)
   • Dışkıda kan veya siyah renkli dışkı

2. Karın kanseri belirtileri:

   • Karında şişlik veya dolgunluk hissi
   • Karın ağrısı veya basınç
   • Karında sıvı birikimi (asit)
   • Sindirim problemleri veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklik

Nasıl teşhis edilir?
Mide ve karın kanserinin teşhisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

1. Kan testleri:

   • CA 19-9 ve CEA gibi tümör belirteçleri, mide ve karın kanseri tanısında yol gösterici olabilir.

2. Endoskopi ve biyopsi:

   • Endoskopi, midenin iç yüzeyini görüntülemek için kullanılan bir yöntemdir. Şüpheli alanlardan alınan biyopsi örnekleri laboratuvarda incelenir.

3. Görüntüleme yöntemleri:

   • Ultrason, BT taraması ve MRI, tümörlerin boyutunu ve yayılımını belirlemek için kullanılır.

4. Laparoskopi:

   • Karın boşluğunun doğrudan incelenmesini sağlar ve biyopsi için örnek alınabilir.

Erken teşhis mümkün mü?
Erken teşhis zordur çünkü belirtiler genellikle belirgin değildir. Ancak, risk altında olan bireylerin düzenli sağlık taramalarına katılması erken teşhis ihtimalini artırır.

Tedavi

Mide ve karın kanseri nasıl tedavi edilir?
Tedavi, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir.

1. Cerrahi müdahale:

   • Mide kanserinde, tümörlü dokunun ve gerekirse midenin bir kısmının veya tamamının alınması gerekebilir.
   • Karın kanserinde, etkilenen organların veya karın zarının çıkarılması hedeflenir.

2. Kemoterapi:

   • Cerrahi öncesinde (neoadjuvan) veya sonrasında (adjuvan) kullanılabilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmeyi veya küçültmeyi amaçlar.

3. Radyoterapi:

   • Mide kanserinde genellikle kemoterapiyle birlikte uygulanır. Kanser hücrelerinin büyümesini durdurur.

4. Hedefe yönelik tedavi:

   • Trastuzumab gibi ilaçlar, özellikle HER2 pozitif mide kanserinde etkili olabilir.

5. İmmünoterapi:

   • Bağışıklık sistemini aktive ederek kanser hücreleriyle savaşmayı sağlar.

6. Hipek (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy):

   • Hipek yöntemi, ameliyat sırasında karın boşluğuna sıcak kemoterapi uygulanmasını içerir. Bu yöntem, karın kanserinde oldukça etkili bir tedavi yaklaşımıdır.

Sonuç

Mide ve karın kanseri, karmaşık ancak tedavi edilebilir kanser türleridir. Erken teşhis, bu hastalıklarla mücadelede kritik öneme sahiptir. Risk faktörlerini azaltmak, belirtilere karşı dikkatli olmak ve gerektiğinde uzman bir sağlık ekibine danışmak, yaşam süresini ve kalitesini artırabilir. Tedavi yöntemleri arasında son yıllarda dikkat çeken Hipek, karın kanserlerinde umut vadeden bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.

Eğer mide veya karın kanseri hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız veya tedavi seçeneklerini araştırıyorsanız, mutlaka bir onkoloji uzmanına başvurun.

Peritoneal (karın) boşluğunun iç yüzeylerine yayılan kanser türleri, primer kolorektal kanser, over kanseri, mide kanseri, apendiks kanseri veya mezotelyoma ve pseudomiksoma peritonei gibi kanserlerden kaynaklanan periton karsinomatozu olarak bilinen bazı kanserlerin tedavisi çok zordur.

Son zamanlarda yapılan birçok ilerlemeye rağmen, kemoterapinin genel olarak iyileştirici olma şansı hala düşüktür ve yan etkiler hastanın dayanması zor olabilir. Ancak, bu kanserler periton boşluğuyla sınırlı olduğunda, Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi (HIPEC) aday hastalar için bir seçenek haline gelir.

HIPEC ile tedavi edilen birçok kanser, tıp ve cerrahinin birden fazla disiplini tarafından tedavi edilen hastalıklardır. Hastaların terapiyi uygun bir şekilde yönlendirebilecek onkologları ve cerrahları ile HIPEC terapisini tartışmaları önemlidir. Bazen tanı konulduğunda Cerrahi Onkolog veya Jinekolojik Onkolog'a yönlendirme yapmak faydalı ve gereklidir. Bu doktorlar, bir hastanın HIPEC'ten faydalanıp faydalanamayacağını belirlemeye ve ardından kapsamlı bir tedavi planı oluşturmaya yardımcı olabilirler.